Audio knjiga na CD-u, u MP3 formatu!

tekst čita: Momčilo Murić
trajanje: 1 sat i 4 minuta
----------------------
Petar Kočić (1877-1916) je bio srpski pesnik, pisac i političar. Rođen je u selu Stričići kod Banja Luke (Bosna i Hercegovina). Odrastao u Bosni, gimnaziju završava u Beogradu. Filozofiju je učio u Beču. Kratko vreme je bio nastavnik u Skoplju. Seli se u Sarajevo i radi kao činovnik Prosvete, ali je ubrzo otpušten zbog učešća u radničkom štrajku i proteran u Banja Luku. Uoči aneksije Bosne i Hercegovine od strane Austrougarske, Kočić pokreće list "Otadžbina" u Banjaluci i stvara svoju političku grupu koja se borila protiv Austrije i ostataka feudalnog ropstva. Kao nacionalni i socijalni revolucionar, Kočić je bio veoma omiljen u narodnim masama i kod napredne omladine, pa je izabran i za poslanika austrougarskog provincijskog bosanskog sabora u Sarajevu. Videvši u njemu protivnika države, državni organi su ga često hapsili i krivično gonili. Uoči Prvog svetskog rata na njemu su primećeni znaci duševnog rastrojstva, te je doveden u Beograd na lečenje. Umro je u beogradskoj duševnoj bolnici za vreme okupacije.

David Štrbac, glavni junak ove pripovetke, je lik koga karakteriše najviše osobina bosanskog seljaka, od buntovniištva i prevejanosti do ulagivanja i lukavosti. Surovost života učinila je da se njegova raspoloženja međusobno prelivaju, da se menjaju, najčešće svesno, a ponekad i nesvesno, ali uvek s određenim ciljem: ismejati predstavnike austrougarske okupatorske vlasti i izliti na njihove glave sav žuč i jed. Zato on nije samo predstavnik seljaka iz Stričića, već simbolizuje sve seljake u pokorenoj Bosni koji pred sudom ne govori samo u svoje ime i koji zna da pred sobom nema samo dva sitna činovnika okupatorskog režima, već čitav režim. Ova svest je Davida postavila daleko iznad običnih svakodnevnih seljačkih nevolja - u centar opšteljudskih briga, patnji, bola i nesreće. On svojom rečju, grimasom i gestom podvrgava podsmehu čitavu okupatorsku vlast. U Davidovom stavu prema životu i njegovim postupcima, ogledaju se osobine jednog naroda koji se vekovima razvijao pod pritiskom ropstva. Ako čovek nije u mogučnosti da se bori protiv jačeg fizičkom snagom, onda će on to učiniti nadmudrivanjem.